کربوکسی متیل سلولز یکی از مشتقات سلولز است که از استخلاف شدن گروه های کربوکسی متیل (-CH2-COOH) به جای برخی از گروه های هیدروکسیل (-OH) تولید میشود.
خواص (CMC) کربوکسی متیل سلولز
تولید (CMC) کربوکسی متیل سلولز
کربوکسی متیل سلولز (CMC) ماده ای است که به طور مستقیم میتوان از گونه های مواد گیاهی فیبری استخراج کرد.
کربوکسی متیل سلولز یکی از مشتقات سلولز است که در آن گروههای کربوکسی متیل به برخی از گروههای هیدروکسیل مونومرهای سلولز یعنی گلوکوپیرانوزها متصل شدهاند. این ماده معمولاً به شکل نمک سدیم آن یعنی سدیم کربوکسی متیل سلولز استفاده میشود.
در مرحله اول واکنش بین گروه های هیدروکسیل سلولز با سدیم هیدروکسید است به این صورت که سلولز را در محلول غلیظ هیدروکسید سدیم یک مرحله واکنش میدهند و در مرحله دوم که تولید نمک سدیم کربوکسی متیل سلولز است مونوکلرواستات سدیم به مرحله قبل اضافه می شود.
کاربردهای (CMC) کربوکسی متیل سلولز
CMC به عنوان یک افزودنی بسیار موثر برای بهبود خواص محصول و فرآوری در زمینه های مختلف کاربردهای زیادی دارد – از مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی و دارویی گرفته تا محصولات برای صنایع کاغذ و نساجی و … استفاده می شود.
از عملکرد های کربوکسی متیل سلولز میتوان به احتباس آب، ژل کردن، امولسیون کننده، تعلیق، جذب کننده، تثبیت کننده، پیوند و تشکیل فیلم ها اشاره کرد که در صنایع مختلف کاربرد دارند.
کاربردهای (CMC) کربوکسی متیل سلولز در صنایع مختلف
صنعت کاشی و سرامیک
CMC در صنایع کاشی و سرامیک به عنوان تثبیت کننده جلا، تشکیل دهنده لایه، نگهدارنده و جذب کننده آب،غلظت دهنده و بهبود دهنده استحکام قطعه قالب شده کاربرد دارد. CMC به شکل گیری و چسبندگی بین لعاب و چینی، ملات نسوز و همچنین زیبایی و درخشندگی محصول نهایی کمک میکند.
صنایع غذایی
CMC در صنایع غذایی عملکردهای مختلفی دارد که میتوان به مواردی مثل تغلیظ، امولسیون کننده، شکل دهی، حفظ آب و تثبیت کننده اشاره کرد. کربوکسی متیل سلولز به عنوان یک ماده افزودنی ایده آل در صنعت غذا محسوب میشود که هزینه تولید مواد غذایی را کاهش میدهد و همچنین باعث افزایش کیفیت و ماندگاری غذا میشود.
صنعت رنگ و رزین
از کربوکسی متیل سلولز در صنعت رنگ میتوان به عنوان کنترل کننده ویسکوزیته در رنگ های امولسیونی، پایدار کننده سوسپانسیون و ذرات کلوئیدی، حجم دهنده برای مواد پرکننده در صنعت رنگ، نگهدارنده و جذب کننده آب، تشکیل دهنده لایه نگهدارنده رنگ، غلظتدهنده، تثبیتکننده و یکنواخت کننده استفاده کرد.
صنایع دارویی و آرایشی و بهداشتی
CMC در صنعت آرایشی و بهداشتی به عنوان ازبین برنده چرک و لکه، تولید خمیر دندان به علت طعم و جلا دهندگی آن، تولید کرم های دست و شامپو ها به دلیل پایدار کنندگی استفاده میشود.
کربوکسی متیل سلولز در پوشش قرص هایی با درجه خلوص خیلی بالا و گرانروی کم استفاده میشوند. همچنین در تولید ژل های فرم، اسپری ها و قرص های چسب زیستی، برای انتقال دارو، جدا کردن قرص ها استفاده میشود.
از CMC در پزشکی نیز برای تشکیل ژل هایی استفاده میشود که در جراحی های قلب، قفسه سینه و قرنیه چشم مورد استفاده قرار میگیرد.
کاربرد CMC در کشاورزی
کربوکسی متیل سلولز در سموم و آفت کش ها به عنوان تعلیق ساز مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین در کود هایی که بسیار آلاینده هستند در کمک به زوال کود ها استفاده میشود.
کاربرد کربوکسی متیل سلولز در صنعت چسب
CMC به دلیل خاصیت تشکیل فیلم و کشش سطحی خوبی که دارد به عنوان چسب در چسب خمیر کاغذ، چسب کاغذ دیواری، چسب چرم و چسب کاغذ سنباده استفاده میشود.
از دیگر کاربرد های CMC در صنایع مختلف میتوان به صنایع نساجی، کاغذسازی و مقوا، حفاری چاه های نفت، الکترود های جوشکاری، صنعت باتری، صنعت چرم، فرش و موکت، ساخت پتینه و بلکا، یخ های ژلاتینی و صنعت ساختمان اشاره کرد.